UHUNMWUN 2
UBIẸMWẸN
ABIẸMWẸN vb' ukpo 1893 vb' Idanre vb' iyemwẹn y' odọ
ya tuẹ ọtẹn ọnrẹn. Vbe November vb' ukpo 1898, ọrẹ iyemwẹn
nọkhua (Ajaji) na mumwẹn gha rie Ibadan vb' ẹghẹ ni na ye
kherhe. Vbe January vbe 1899 ọre ọ na rhiemwẹn y' esuku
(School). I keghi yẹe l' ukpo ni fo fẹfẹfẹ ya s' ukpo 1900 ni na yo
ekherbe vbe vbọ ma ke gha die Akurẹ.
. Vb' ẹghẹ ni vbi r' Ibadan, i hin ẹsin lele ore hia. Ta mumwẹn
hin ọnrẹn, ta vbe mumwẹn tuore. Ẹdọkpa vbi ya gh' ughe--vbe
ore Ibadan kpọlọ gbe i ke ghi wi, a gualọ-mwẹn rin-rhin-rin,
aro vboro iran ma miẹnmwẹn. Rhunmwund' ọni, iran na
ya mu ema ọghe Bale Olu-Ibadan (Erha iyemwẹn nọkhua),
iran na gha kpere. I ghi họn urhu ema ni, i na gha gualọe de, iran
na ghi miẹnmwẹn rhiemwẹn gha die owa.
Ọtẹn iyemwẹn nọkhua ọkpa (Okhuo ovbi-erhae, ovbi-yẹe)
na tiẹre Adesẹkẹ Awakan, ẹi mwẹn ọmọ sokpan, ọ mwẹn igho,
ẹsin, ẹmila kevbe emwin iri hia fẹfẹfẹ ke ghi yamwẹn y' ọmọ
wẹrẹ, rẹn gha ,wu, emwin ọnrẹn hia ehe nọ sẹ, ehe nọ rhanmwẹn,
ni rie ehia vb' ukhu. Okhuo na ho-ẹmwẹnmwẹn sẹri ọvb'
ẹkhọe wẹ, ọ na khui ẹkpẹti mẹ no dẹlẹ ukpọn vuọ-ẹn: ẹrhu,
ibata, ẹwu, utalawẹ, kevbe agbada. Sẹvberiọ vb' ẹghẹ ni,
iran te gha ho n' iran s'mwẹn iwu Iyoroba (Yoruba) sokpan,
iyemwẹn nọkhua ke ghi he wẹrẹ a wua rhunwunda, ovbi-
okhaẹmwẹn nọkhua ọre i khin vb' Ẹdo; obọ eveva: ob'erha
kevbe ob' iye levbasevba, deghe irẹn sọmwẹn iwu Iyoroba, rẹn i
miẹn owa lao. Rhunmwund' ọni, iran na ghi sẹmwẹn rae 'ma
ghi te do kpao gha die Akurẹ.
'Ma tota vb' Akurẹ kherhe vba s' evba, 'ma na gbera gba rie
Idanre n' ovbi-yẹe n' okhuo n' ọdiọn na rọnmwẹn ọdọ. A ke
4
ghi tiẹre Ediagbọnya. Ọ ke ghi rọnmwẹn okpia ọkpa na tiẹre
Imadiyi Okpokiti. 'Ma ghi kpao 'vba, 'ma na weriegbe gha die
Akurẹ. Ovbie Ediagbọnya ni n' ọdiọn na tiẹre Idehẹn, ore
mumwẹn y' Ibadun mumwẹn re rhunmwunda, vb' ẹghẹ ni, zẹ
vb' ọvbokhan, i sẹtin khian ẹsẹsẹmwẹnse l' ẹghẹ no taẹn. Ugbẹn-
so, i gha vbe khian l' umọndia eva ra, eha, ọ vbe mumwẹn.
Vb' ima r' Akurẹ, erhamwẹn kevbe iyemwẹn ma ghi gumwẹn
ghi y' esuku rin-rhin-ri--erhamwẹn te do fiya vb' ukpo 1902
vb' uki December. A ke ghi r' ẹre vbe January 1903.
I bebe gbe vb' ẹghẹ ọvbokhan mwẹn. I gha vẹn, i gba gb'
obodo, i gha takhiri, i gha rhulẹ. A gha giemwẹm ununmwun,
i si oroho hiehie i ghi rere re. Emwan hia fẹfẹfẹ na vbe gha
rhomwẹn yọ.
Khinnọyayi vbe 1914, i ke vbe s' amẹ vbe March 7, 1915 vbe
St. Matthews Church vb' Ẹdo. A giemwẹn lele Bishop James
Johnson gha rie Sapele vbe 1916. Ugbẹn vb' ima ghi s' odọ ni
rhunmwunda i ka gha wẹrẹ i ma he sẹ nọ mu obọ yaẹn uhunm-
wun--sokpan, ọ ke ghi rhie obọ yaẹn mwẹn uhunmwun
nerhunmwun yọmwẹn ẹre ẹsẹsẹmwẹnse rhunmwunda, n'
orhiọn nọ huanrẹn ọghe Osanobua nọ rọ-mwẹn egbe ghẹ kpaọ
sẹmwẹn rae. Imẹ, Agbẹrọmwan kevbe emwan ọvbehe ọre ọ
gba gha khian; 'mẹ ọre ọdiọn nọ v' iran gha khian. 'Mẹ ọ vbe v'
iran weriegbe gha de ne Bishop na ghi l' odọ gha rie Bonny nọ
na wu vb' odọ vb' ukpo ni. Mẹn erha vbe iyemwẹn huẹnmwẹn
ọnrẹn sẹ vbe ivbi iran hia. Ohẹn Green ọ Samẹ mẹ, Bishop
Phillip ọvbe mu Obọ yanmwẹn uhunmwun.
5
